Philippines: Thỏa thuận giữa Chính phủ và MILF là vi hiến

- Tòa án Tối cao Philippines phán quyết thỏa thuận giữa Chính phủ nước này và lực lượng Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro (MILF), về việc trao cho MILF quyền kiểm soát hơn 700 thị trấn, làng mạc ở đảo Mindanao, là một hành động vi hiến.

Phán quyết của Tòa án Tối cao Philippines được đưa ra ngày 14/10, với tỷ lệ 8 phiếu ủng hộ và 7 phiếu chống.

Thỏa thuận trên đã gây ra những tranh cãi gay gắt, do vấp phải sự phản đối dữ dội của các thủ lĩnh Thiên chúa giáo ở Philippines, cho rằng việc thực hiện thỏa thuận này là một hành động vi hiến, gây chia rẽ đất nước, đồng thời sẽ khiến họ bị mất đất và quyền lực vào tay người Hồi giáo.

Trước đó, ngày 21/8, Văn phòng Tổng thống Philippines cũng đã quyết định hủy bỏ thỏa thuận với lý do Chính phủ cần phải quan tâm đến ý kiến của người dân, phải tuân thủ hiến pháp và phản đối việc các tay súng của MILF, nhóm Hồi giáo ly khai lớn nhất ở Philippines, vẫn liên tiếp giao tranh với quân đội chính phủ, làm hàng chục người chết và bị thương.

Phán quyết chính thức của Tòa án Tối cao Philippines đã ngay lập tức đặt quân đội nước này vào tình trạng báo động cao, đặc biệt sau khi nhà đàm phán hàng đầu của MILF, ông Mohaqer Iqbal cảnh báo phán quyết này sẽ chỉ khiến tình trạng bạo lực gia tăng, đồng thời cho biết ban lãnh đạo MILF đang tìm cách khôi phục lực lượng vũ trang của mình.

Đáp lại tuyên bố này, Tư lệnh quân đội Philippines, Trung tướng Victor Ibrado cho biết các binh sĩ đã được lệnh sẵn sàng đối phó với tình trạng xung đột gia tăng.

Thỏa thuận trên, được Chính phủ Philippines và MILF ký ngày 16/7 vừa qua sau một cuộc đàm phán căng thẳng, kêu gọi lập một nhà nước dành cho người Hồi giáo trên đảo Mindanao.

Nhà nước này sẽ có luật pháp, lực lượng an ninh, hệ thống ngân hàng, tài chính, bộ máy công chức, hệ thống giáo dục, các thể chế lập pháp và bầu cử riêng, được toàn quyền khai thác và sử dụng khoáng sản cũng như các tài nguyên thiên nhiên khác trong khu vực này.

Nhà nước sẽ do Tổ chức Tư pháp Bangsamoro của người Hồi giáo điều hành, có quyền thực hiện các giao dịch, hợp tác kinh tế với các nước, có quyền cử đại diện tại các cơ quan của Liên hợp quốc và ASEAN.

Sau khi hủy bỏ thỏa thuận trên, để xoa dịu dư luận, Chính phủ Philippines đã cam kết tìm kiếm một thỏa thuận mới phù hợp với luật pháp, trên cơ sở tham khảo ý kiến của các nhà lập pháp và chính trị gia.

Tuy nhiên, lực lượng MILF vẫn tiếp tục phát động những cuộc tấn công tại Mindanao, nơi sinh sống của 4,5 triệu người Hồi giáo và là một vùng đất bất ổn trong suốt 40 năm qua kể từ khi các tổ chức Hồi giáo vũ trang ở khu vực này phát động cuộc chiến đòi ly khai.

Theo thống kê, các cuộc xung đột ở Mindanao trong vòng 3 tháng qua đã làm ít nhất 60 dân thường thiệt mạng và gần nửa triệu người phải rời bỏ nhà cửa.